Column Marion van Dam: Kunstig vliegwerk
Iets ís gewoon zo. Totdat het er niet meer is.
Gepubliceerd: 22 oktober 2021
Over vogeltjes gesproken. Op Het Woud in het oude huis naast mij, begeef ik me weleens ongegeneerd op de bovenverdieping, waar ik door de ramen naar de duinen staar. Speciaal is, dat ooit mijn slaapkamertje zich daar bevond maar zo bewust van het voorrecht was ik toen nog niet. Iets ís gewoon zo. Totdat het er niet meer is.
Een putterfamilie heeft een dagje wellness resort geboekt op het onder water staande platte dak van de aangebouwde schuur. Ze vliegen, duiken, drijven en spatteren dat het een lieve lust is! Ik word door hun hoge klanken gelokt en gluur door de gordijnen. Met hun theatrale roodgemaskerde gezichtjes heeft het alles weg van een musical. Ze lijken me kwetsbaar, zo hoog en op open terrein. Want al kunnen ze predators op afstand waarnemen, het is vaker voorgekomen dat ik naar een zoet buitentafereeltje keek om opeens een buizerd of een torenvalk zijn klauwen in zo’n kleurig zangertje te zien zetten. En dan over het land in de duinen zien verdwijnen. Ik rende er ooit op mijn sokken achteraan, schreeuwend, spugend: ‘Geef Ep terug!’ Ja, dat was Ep. En dat krijg je ervan als je ze een naam gaat geven.
De putters zullen niet meer naar het zuiden trekken. Vogels uit de omtrek annuleerden collectief hun vliegplan naar het zuiden na een tweet met huisroodborst Robin. ‘Luister. Aan de achterkant is een raampje, dat meestal open staat. Vandaaruit kun je naar de nok waar het kriebelt van de insecten, ze maakt daar namelijk nooit schoon. Ongebrande cashews en cranberry’s liggen in de keuken dus je komt die winter wel door.’ Dit verhaal is natuurlijk verzonnen. Roodborsten kunnen namelijk helemaal niet praten.
Een paar jaar geleden zag ik schilderij Het Puttertje van Carel Fabritius in Het Mauritshuis. Fabritius was Rembrandts paradepaardje. Dat voorkwam niet dat Carel veel te jong van ons heenging na een ontploffing in het Delftse Kruithuys. Ook een groot deel van zijn werk ging daarmee verloren. Zo’n veertien van zijn werken bleven bewaard. Het Puttertje is daar een van.
Een onbegrijpelijk beeld van een kleine, kwetsbare vogel, met een kettinkje vast aan het voederbakje om via een miniatuuremmertje water uit een bakje te ‘putten’. Voor menselijk vermaak. Mensen en hun machtsverhouding tot dieren. Je snapt het niet, maar deze onzinnigheid was het puttertje aan te leren. Daar heeft de badderende familie von Trapp waarschijnlijk geen weet van.
Over dit beroemde schilderij is een roman geschreven, wat in 2019 werd verfilmd. The Goldfinch. De maker heeft het epos naar mijn idee knap op beeld gekregen. Maar hij had er wel honderdvijftig minuten voor nodig. Honderdvijftig minuten zonder pauze betekende secuur uitplassen voordat ik de filmzaal inliep. Maar na een halve liter thee moest ik toch even snel het verhaal uit. En dan kom ik er niet meer in. Dat is mijn manco. Dus snap je waarom ik ‘yes!’ riep toen ik zag dat Netflix de hele honderdvijftig minuten in de filmcollectie heeft staan. Tip!
De bonte putters schudden de laatste druppels uit het verenkleed. Ze tweeten nog een hoog melodietje bij wijze van uitro en verlaten het dak, verdwijnend in de door storm omgelegde bomen langs de rand van de duinen op Het Woud. Als het stil is waagt Robin zich in het laatste door zon verwarmde badwater. Ik sta achter het slaapkamergordijn maar toch kijkt hij mij recht aan, wel tien seconden lang. Ik verdring de gedachte aan buizerdklauwen en voel mijn hart smelten.