Column Martin Noordeloos: de beste plaatjes
Gepubliceerd: 18 oktober 2024
De herfst staat al weer duidelijk op de stoep en er zijn weer dagen bij dat de zin om naar buiten te gaan niet erg groot is. Vooral als het langdurig regent ben ik blij dat ik binnen mag blijven. Vandaag is zo’n dag. Maar gelukkig hebben we de foto’s nog en is het tijd om deze op een goede manier op te bergen op de computer, zodat ze later ook nog makkelijk terug te vinden zijn.
Ik doe dat met het computerprogramma ‘lightroom’. Heel veel foto’s gaan direct naar de prullenbak. Er zijn dan nog zat foto’s die moeten worden opgeborgen in, zeg maar, de juiste laatjes. Dan komt de onvermijdelijke vraag om de foto’s te beoordelen. In ‘lightroom’ kan je ze beoordelen met één tot vijf sterren. En dat is dus een partij moeilijk. Ik kijk dan, zoals het een goed fotograaf betaamt, naar de scherpte, de compositie en nog veel meer. Ik ben me er echter van bewust dat het beoordelen van de plaatjes zeer persoonsafhankelijk is.
Als je aan een fotograaf, of iemand die pretendeert een fotograaf te zijn, vraagt een foto te beoordelen dan is deze heel erg geïnteresseerd in aspecten van de foto die hij gelezen heeft en waarvan hij geleerd heeft dat een foto pas goed is als hij aan deze standaardregels voldoet. Dat is iemand die vooral kijkt of wordt voldaan aan bepaalde compositieregels. Ook kijkt hij of de lichtval zo natuurlijk mogelijk is, dat de achtergrond past bij de foto en deze niet te druk is, of er goed rekening is gehouden met de scherptediepte enzovoorts.
Maar als ik de foto’s aan familie laat zien dan zoeken de meesten alleen maar naar herkenning. Tante Jans ziet alleen maar dat Marietje zo leuk op de foto staat, dat Jantje zo lief lacht en dat de baby wel erg veel huilt. Ze is totaal niet geïnteresseerd in scherpte, achtergrond en licht. Als ik zo’n plaatje om technische redenen niet zou bewaren dan zou ze hoogst verontwaardigd zijn.
Of neem nu vakantiefoto’s. Als ik de plaatjes die ik heb geselecteerd in een fotoboek laat afdrukken dan wordt er toch heel anders naar gekeken dan de manier waarop ik er zelf naar kijk. Alle bladzijden waarop foto’s staan van de omgeving, van dieren of van objecten worden slechts vluchtig bekeken en er wordt hooguit even gezegd dat we vast veel mooie dingen hebben gezien. Zelfs de beste foto’s die aan alle technische regels van fotografie voldoen worden door de meesten slechts vluchtig bekeken. Maar als je op pagina’s komt waarop bekenden voorkomen dan wordt alles anders. Hier wordt veel langer naar gekeken en er wordt altijd veel commentaar bij gegeven.
Die mensen op de plaatjes zijn zoveel interessanter. Daarbij komt ook nog dat hoe gekker de mensen doen hoe meer de foto wordt gewaardeerd. Laat iemand een glas limonade over een ander heen gooien en maak er een foto van. Gegarandeerd succes.
Op de televisie is het programma ‘Het perfecte plaatje’ weer begonnen. De kandidaten krijgen hierbij fotografische opdrachten en maken veel foto’s. Van al die foto’s moet er dan één worden ingeleverd die dan wordt beoordeeld door kenners. Iedereen kiest dan de afbeelding die hij of zij het mooist vindt. Bij de beoordeling wordt dan door de jury nog even gekeken welke plaatjes de kandidaat nog meer had gemaakt en steevast wordt dan gezegd dat er veel beter materiaal bij zat wat beter had kunnen worden ingeleverd. Dat terwijl de kandidaat toch echt, voor zijn gevoel, de mooiste foto had ingeleverd. Subjectief?
Dit alles zet je toch aan het denken. Waarom foto’s maken met dure fototoestellen en lenzen? Je sjouwt je een breuk en de interessante plaatjes voor de mensen om je heen kan je al met een simpel mobieltje maken. En toch: voor de liefhebber geeft het maken van technisch mooie foto’s heel veel voldoening. Ikzelf ga er dan ook met alle plezier lekker mee door.
Martin Noordeloos