Column Peter de Waard: Watersnood
Gepubliceerd: 27 januari 2023
Was er in Egmond zeventig jaar geleden ook watersnood? Zelf kan ik daar niets van weten, want ik werd pas twee jaar later geboren. Mijn vader had mijn moeder uit het verre Spanbroek net ontmoet op een feestje in de boerderij van veehouder Kees Groot aan de Slotweg. Hoe ze daar was beland zal ik niet meer kunnen achterhalen. Mogelijk zocht ze op de zandzoom droge voeten en daar ben ik aan te danken.
De geschiedenis is weggewist. Mijn moeder is dertig jaar geleden overleden. Mijn vader vijftien jaar. En de boerderij van Kees Groot brandde vijf jaar geleden af. Onduidelijk is of dit lustrum wordt herdacht, want het is voor een Hoever van deze generatie ongeveer de grootste ramp die er in het eigen dorp is gebeurd.
Als kind vond ik het wel jammer dat in Egmond aan den Hoef nooit iets opzienbarends plaatsvond waardoor het dorp nationaal, laat staan wereldnieuws was. Want alle afwijkingen van de dagelijkse sleur – kerkbezoek, Jozefschool, rode bieten op maandag, rijst met graatrijke vis op vrijdag en drilpudding met bramennat op zondag – waren spannend.
Ik verslond de Kameleon-serie waar de Klinkhamer-tweeling continu veldwachter Zwart assisteerde met de opsporing van criminelen. Nu hadden zij een snelle boot met een Ford-motor. En daar kon ik met de Batavus van smid annex fietsenmaker Karels niet tegenop.
Daardoor heb ik veldwachter Riezebos nooit kunnen helpen met de opsporing van een boef. Ik luisterde wel overal gesprekken af – in en om de kerk, de school, de Klaverplaats – maar nooit kon ik een complot achterhalen waarvoor iemand naar de strafinrichting in Veenhuizen werd gezonden. De boeven leken net zoals watersportliefhebbers altijd wel exclusief in Friesland te zitten.
Later las ik Karl May’s Winnetou en Old Shatterhand, sinds woke verboden lectuur. Daar had je van die wildwest-helden die zich met een muilezel verplaatste maar uit enkele sporen in Nevada meer conclusies trokken dan Freek Vonk uit een complete bibliotheek. Ik probeerde het lezen van sporen na te doen op een willekeurig duinpaadje maar kwam nooit verder dan konijnenkeutels en de voetafdruk van de jachtopziener.
Egmond aan den Hoef was het rustigste en veiligste dorp van heel Nederland, zo had ik snel door. Aardbevingen kwamen voor op de Balkan en in Turkije, vulkaanuitbarstingen op IJsland en in Italië en scheepsrampen voor de kust van Frankrijk en Panama. Hans van Zon en Ouwe Nol terroriseerden het hele land, maar hier kwamen ze niet in de buurt. Bankovervaller Daan Denie gijzelde een gezin in Deil.
Nu zullen veel Egmonders een zucht van verlichting slaken dat het geteisem hier niet kwam, maar ook in goed nieuws excelleerde Egmond niet. In het Zeeuwse Serooskerke werden in 1966 door drie boeren in een veld met prei duizend gouden munten gevonden. In de tulpenvelden van Egmond heb ik nog geen dubbeltje gevonden. The Beatles traden op in Blokker en Bert Haanstra maakte een film in Giethoorn. In Egmond moesten we het doen met de Rocking Four (+1) en mocht je hopen dat een amateurfilmer een paar beelden schoot van de bloemenshow. Eigenlijk was het met nieuws uit Egmond aan den Hoef al gedaan toen het laatste Slot in 1573 door Diederik Sonoy in brand was gestoken. Daarna heeft geen Hoever zijn kop zover boven het maaiveld uitgestoken dat er een standbeeld voor nodig was. De Derpers hebben nog Jaepie-Jaepie die mensen van de verdrinkingsdood redde.
Dat was in De Hoef niet nodig. Toen de dijken bezweken in Zeeland, konden de Hoevers zich ’s morgens beperken tot het tellen van de dakpannen die van de daken waren gewaaid. Zij koesterden hun duinenrij. De Hoevers zullen zelfs met de stijging van de zeespiegel wel droge voeten houden en zich in de luwte koesteren. Uit Egmond aan den Hoef ook de komende vijfhonderd jaar geen nationaal en wereldnieuws.