De Rode Amerikaanse rivierkreeft
Voelt zich ook in Egmond bijzonder goed thuis
Gepubliceerd: 18 oktober 2024
In het Oosterdelgebied in Broek op Langedijk, bijna grenzend aan de Broekerveiling, werden een aantal jaren geleden rivierkreeften gesignaleerd. Het bleek te gaan om de rode Amerikaanse rivierkreeft. Het beestje, een zoetwaterkreeft, was en is een zogenaamde invasieve exoot. Vrij vertaald, een kreeft, die hier niet thuishoort, maar zich hier bijzonder goed thuis voelt. Het Oosterdelgebied met de vele rechthoekige eilandjes grenzend aan de “waterwegen”, was er niet blij mee. De kreeften groeven zich gemakkelijk in in de steile oevers en veroorzaakten gaten, die daarmee de stabiliteit van de oevers in gevaar brachten. Waterplanten staan ook op het menu van deze kreeft. Maar door de activiteiten van de kreeft (lopen, knippen/eten van waterplanten) wordt de bodem voortdurend omgewoeld, hetgeen troebel water oplevert en dus kan er geen zonlicht meer naar de bodem. Het hoeft geen betoog dat daardoor de waterkwaliteit en alles wat daarbij hoort achteruit gaat.
Ziekte en wetgeving
Ook is deze soort een drager (overbrenger) van kreeftenpest. Dit is een schimmelinfectie die funest is voor de oorspronkelijke in Europa levende rivierkreeften-soorten. Herintroducties van de Europese rivierkreeften worden daardoor ook bemoeilijkt. Overigens zijn er in Nederland meer invasieve exoten, zowel bij de fauna alsook de flora. Voor invasieve exoten is wetgeving. Een aspect van die wetgeving: Invasieve exoten staan op de Unielijst omdat ze in (delen van) de EU schade toebrengen (of dat in de toekomst waarschijnlijk zullen gaan doen) aan de biodiversiteit en/of ecosysteemdiensten.
Waar zitten ze
Tijdens mijn opleiding tot natuurgids werd in 2019 mij ergens ten zuiden van de Eeuwigelaan in Bergen ook gewezen op een daar aanwezige kreeft. Van de week vroegen twee mensen met elk een foto of ik wist wat het was. Ook dat was zeer waarschijnlijk de rode Amerikaanse rivierkreeft. De foto’s waren genomen op een van de holes van de Golfbaan aan de Lagelaan in Heiloo.
De rivierkreeften komen het meest voor in het westen van Nederland. Daar is de bodem gemiddeld wat lager. Hoe zijn deze kreeften hier gekomen? Ze zijn in de zeventiger jaren in Spanje in natuurlijke wateren uitgezet en later ook in Nederland uitgezet. En wellicht ook op andere manieren.
Egmond
Waarom deze lange inleiding? Wel, inmiddels hebben de kreeften ook Egmond bereikt, in ieder geval Egmond aan den Hoef, wellicht ook in Egmond-Binnen, maar dat is mij tot op heden niet bekend. Of ze zitten er al langer, maar zijn nog niet eerder gezien. Wel zeker is, dat in de zomer van 2023 de kreeft regelmatig is gezien rond en in de wateren bij de Slotgracht. Zelf zag ik enkele weken geleden een aantal jongens met een rivierkreeft bij het bruggetje vanaf de Slotgracht naar de Beatrixlaan. Op het industrieterrein van de Weidjes is aan de oostkant een plas. Ook daar zijn ze gezien, sterker nog daar zijn ze al gevangen met een paar fuiken om ze vervolgens te bereiden voor consumptie. En op de foto van John de Waard is een rivierkreeft te zie tussen de waterplanten.
Tot slot
Er is eigenlijk heel veel te vertellen over deze exoot, maar samenvattend kan worden gezegd
– dat hij zich al heeft gevestigd in vele gebieden in Nederland
– niet goed is voor de biodiversiteit
– er lustig op los graaft en waterplanten knipt/eet
– tot op heden alleen gevangen mag worden door beroepsvissers (wetgeving dient evt. te worden aangepast),
– dat hij wel voor consumptie is geschikt
– het heel moeilijk is te voorspellen wat de toekomst gaat brengen met deze exoot
Ruud de Raadt
Foto en filmpje: Linda
Foto: John de Waard
Met dank aan (bronnen):
www.waarneming.nl
www.nederlandsesoorten.nl
www.nvwa.nl
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.