UPDATE: Koopman Isaac Le Maire tegen de VOC, de machtigste multinational van de 17e eeuw
Presentatie boek 'Rond de Kaap' van Tom Dieusaert in Huys Egmont
Gepubliceerd: 1 december 2023
Vrijdag 8 december om 15:00 uur verzorgt de Vlaamse schrijver en VRT – journalist Tom Dieusaert een presentatie over zijn pas verschenen boek ROND DE KAAP. Hij vertelt over het gevecht van koopman Isaac Le Maire tegen de machtigste multinational van de zeventiende eeuw: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
Isaac Le Maire
Na de scheiding van de Nederlanden door de Tachtigjarige Oorlog was Isaac Le Maire een van de honderden calvinistische, kapitaalkrachtige Antwerpse kooplui die eind zestiende eeuw in Amsterdam neerstreken. Daar werd hij een van de pioniers van de VOC. Maar zijn individualistische en tegendraadse karakter bracht hem onvermijdelijk op ramkoers met het staatsmonopolie van de Compagnie.
Isaac Le Maire was betrokken bij de ontdekking van wat New York zou worden. Hij werd een vertrouweling aan het hof van de Franse koning. En uiteindelijk zou hij de doorgang ontdekken tussen de Atlantische en Stille Oceaan: de mythische Kaap Hoorn.
Tom Dieusaert deed historische onderzoeksjournalistiek en volgde het spoor van deze fascinerende figuur via Antwerpen, Egmond en Amsterdam tot in Patagonië en Kaap Hoorn. Voor zijn boek bezocht de auteur ook de Egmonden waar Isaac Le Maire woonde (Slotweg 44), waar hij vele stukken grond bezat en waar hij begraven ligt (het hervormde kerkje in Egmond-Binnen).
De boekpresentie wordt georganiseerd in samenwerking met Stichting Historisch Egmond. Deze stichting heeft als doel het onderzoeken en vastleggen van de geschiedenis van de Egmonden. Nu dus ook internationaal!
De lezing
De lezing op vrijdag 8 december begint om 15.00 uur in Huys Egmont, Slotweg 46 te Egmond aan den Hoef. De toegang is gratis. Wel graag aanmelden via [email protected]. Aansluitend op de lezing signeert Tom Dieusaert zijn boek en kunnen de aanwezigen met hem van gedachten wisselen.
Achtergrond: Le Maire in Egmond
In de loop der eeuwen hebben de Egmonden vele beroemde inwoners gekend. Wellicht wat minder bekend maar absoluut behorend tot de elite van hun tijd was de familie Le Maire.
Vader Isaac werd in 1558 of 1559 in Doornik, België geboren. Hij vluchtte voor de Spaanse veroveringen van Doornik (1581) en Antwerpen (1585) naar Amsterdam. Isaac Le Maire ontwikkelde zich tot een vermogend koopman die altijd op zoek was naar nieuwe investeringsprojecten. Zo was hij betrokken bij dijkaanleg en inpoldering nabij Den Helder (nu Le Maire’s polder geheten), kocht hij in Egmond grote stukken land uit de boedel van Lamoraal II, zoon van de in 1568 onthoofde Graaf Lamoraal van Egmont, en was hij in 1602 één van de oprichters en tevens grootaandeelhouder van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Na zijn vertrek uit Amsterdam in 1610 vestigde hij zich in Egmond aan den Hoef, in een mooi woonhuis, nu Slotweg 44 tegenover de slotgracht. Zijn zoon Maximiliaan, tussen 1641 – 1645 Nederlandse Gouverneur op Formosa (het huidige Taiwan), woonde op Slotweg 9.
Isaac le Maire en zijn vrouw Maria Jacobdr. Walraven kregen 22 kinderen. Eén van hen, Jacob, werd ontdekkingsreiziger en ondernam in opdracht van vader Isaac een expeditie naar een alternatieve route naar Indië. Vader Isaac was in onmin geraakt met de VOC en had als tegenzet tegen het monopolie van de VOC, in 1614 in Hoorn de Australische Compagnie opgericht. Onder de vlag van deze compagnie ontdekte Isaac inderdaad een doorgang rond de punt van Zuid-Amerika en noemde deze kaap Hoorn. De zeestraat zelf kreeg de naam Straat Le Maire en zo staan beiden tot op de dag van vandaag bekend. Het is over deze Isaac en zijn zoon Jacob over wie op vrijdag 8 december om 15:00 uur in Huys Egmont de boekpresentatie wordt gehouden.
Het werd Isaac le Maire echter verboden om via de nieuw ontdekte route handel met Indië te drijven. Intussen was de Westindische Compagnie (WIC) opgericht die dit recht, in strijd met de afspraken welke Australische Compagnie waren gemaakt, wel kreeg. Isaac le Maire stierf, moegestreden, op 20 september 1624 in Egmond aan den Hoef. Hij werd begraven in de buurkerk van Egmond-Binnen. Zijn nog altijd aanwezige grafsteen vermeldt dat hij in 30 jaren tijd 150.000 (moet zijn 1.500.000) guldens, een voor die tijd gigantisch geldbedrag, heeft verloren.
Volgend jaar 2024, het 400ste sterfjaar van Isaac Le Maire, hoopt Stichting Huys Egmont in samenwerking met de stad Hoorn en buurland België, dit stuk – niet alleen Egmondse – maar ook wereldgeschiedenis te presenteren in Le Maire’s eigen, met cultuurhistorische subsidies gerestaureerde, woonhuis Slotweg 44.