Veel ophef om non-binaire keeper bij duel WV-HEDW VR1 tegen Alcmaria Victrix VR1
Ook Vrouwen 1 van VV Egmond speelde tegen WV-HEDW
Gepubliceerd: 12 april 2024
In ‘damesvoetballand’ maar ook ver daarbuiten is ophef ontstaan over het opstellen van een, en naar aanleiding daarvan geschorste, non-binaire keeper. Aanleiding is de op zondag 28 januari gespeelde wedstrijd WV-HEDW VR1 tegen Alcmaria Victrix VR1. De koploper uit Alkmaar verloor de wedstrijd met 1 – 0 en tekende achteraf bezwaar aan.
Ook VV Egmond VR1 speelde tegen WV-HEDW – De reactie van VV Egmond VR1 dat op zondag 24 september in Amsterdam tegen WV-HEDW VR1 (4 – 2) aantrad en op zondag 4 februari thuis tegen WV-HEDW VR1 speelde (1 – 2):
‘Wij kunnen ons niet meer herinneren dat Jays de eerste wedstrijd tegen ons meedeed. De thuiswedstrijd van ons wel. Toen we het veld opkwamen zagen we het team. We zagen ook de persoon op het wedstrijdformulier staan met naam en foto. Voor het eerste fluitsignaal is de coach naar mij toegekomen. Ze hebben een non-binair persoon op doel staan en of we daarmee akkoord gaan. We zijn daarmee akkoord gegaan en ik heb het tegen het team gezegd zodat iedereen het wist. Voor de rest heeft er niks rondom dat thema gespeeld tijdens de wedstrijd.’
Waar het allemaal om draait; Uit HET PAROOL van maandag 8 april 2024 – Klacht tegen non-binaire keeper Jays om meespelen bij vrouwen WV-HEDW
Het vrouwenelftal van Alcmaria Victrix heeft een klacht ingediend bij de KNVB, omdat bij tegenstander WV-HEDW uit Amsterdam-Oost een non-binaire keeper op doel stond. Keeper Jays werd voor drie wedstrijden geschorst. WV-HEDW wil duidelijkheid van de KNVB.
Keeper Jays is als vrouw geboren, maar ging op jonge leeftijd in transitie omdat die zich geen vrouw voelde. In het paspoort van Jays kwam uiteindelijk te staan dat die man is. Kort voetbalde Jays ook in mannenteams, maar daar voelde de keeper zich niet op diens gemak. Sinds enkele jaren voetbalt Jays daarom bij de vrouwen van Wilhelmina Vooruit-Hortus Eendracht Doet Winnen (WV-HEDW) en identificeert zich als non-binair.
WV-HEDW vraagt voor iedere wedstrijd aan de tegenstander toestemming of Jays mee mag doen, dat heeft in anderhalf jaar nog nooit tot problemen geleid. WV-HEDW vroeg ook voor de wedstrijd van 28 januari in de zondag vierde klasse tegen Alcmaria Victrix toestemming. De Alkmaarders gingen akkoord, maar nadat ze de wedstrijd hadden verloren, dienden ze toch een officiële klacht in bij de KNVB.
Schikkingsvoorstel
De KNVB zegt te hebben ‘vernomen dat er bij WV-HEDW een niet gerechtigde speler heeft meegespeeld en dat mag uiteraard niet volgens de reglementen’. Jays ontving daarom een schikkingsvoorstel, maar ging daarmee niet akkoord. De aanklager kijkt daarom of er een tweede schikkingsvoorstel moet komen of dat de zaak doorverwezen moet worden naar de tuchtcommissie van de voetbalbond.
Volgens de KNVB mag Jays officieel niet meedoen bij de vrouwen van WV-HEDW, omdat Jays’ ‘geregistreerd geslacht in het paspoort man is’. Een eerder dispensatieverzoek van Jays om alsnog mee te mogen doen met de vrouwen is in het verleden om die reden al afgewezen. De keeper was dus niet speelgerechtigd voor de wedstrijd.
Volgens Alcmaria Victrix werd het meespelen van de keeper vlak voor de wedstrijd wel besproken, maar was ‘daarbij de beleving dat de speler officieel speelgerechtigd was’. De club heeft daarom besloten de situatie voor te leggen aan de KNVB. ‘Ook omdat Alcmaria zelf een speler heeft die in dezelfde situatie zit en waar ook nog geen toestemming voor is om te mogen uitkomen voor VR1. En alleen meetraint.’
Een andere speelster van Alcmaria Victrix heeft na haar transitie wel toestemming gekregen om uit te komen in de vrouwencompetitie, omdat ook de geslachtsaanduiding in haar paspoort daarmee veranderde naar vrouw. De Alkmaarse vereniging zegt de ‘commotie die ontstaan is te betreuren, omdat het veel emoties oproept’.
Meerdere uiterlijken
“Het voelde als een steek in mijn rug,” zegt Jays over de actie van Alcmaria Victrix. “Ook bracht het een enorme teleurstelling teweeg voor het hele team. Het was een goede en spannende wedstrijd en vooraf hebben we de gebruikelijke uitleg over de situatie gecommuniceerd. Alcmaria Victrix ging daarop akkoord met mij als keeper. Waar veel tegenstanders achter ons staan en ook voor inclusiviteit staan bij amateurvoetbal in de vierde klasse, is dat nu niet gebeurd. Dat Alcmaria Victrix zich toch bedacht heeft en de KNVB geen helderheid geeft, vind ik heel jammer.”
De woordvoerder van de KNVB benadrukt dat vrouwen wel mee mogen doen in de mannencompetitie. Volgens Cece Kooper, speler van WV-HEDW, is dat geen optie voor Jays, omdat die zich niet veilig voelt bij mannenteams. “Jays is geboren als vrouw, voelde zich geen vrouw, en na transitie ook geen man. Hierdoor identificeert Jays zich nu als non-binair, maar het liefst als mens,” zegt ze. “Maar Jays voelt zich veel prettiger in een vrouwencompetitie. Dat het niet mag, is iets waar we heel graag verandering in willen brengen. Voor Jays, maar natuurlijk ook voor alle non-binaire en genderdiverse voetballers.”
“Ik houd niet van labels en non-binair past het beste bij mij,” zegt Jays. “Het liefst identificeer ik mij als mens en daar horen meerdere uiterlijken bij. De uiterlijke kenmerken hebben als gevolg dat of ik nou dispensatie heb of niet, we voorafgaand aan de wedstrijd de situatie moeten uitleggen aan de tegenstanders die grotendeels positief op mij reageren. Al anderhalf seizoen is dit goed gegaan met de tegenstanders die we gehad hebben.”
Duidelijke regels ontbreken
In oktober 2023 verscheen er op Vice een artikel over trans personen in voetbalteams waar ook Jays aan meewerkte. “Het zou kunnen dat vrouwen zich fysiek onveilig voelen als ze tegen een non-binair persoon of trans man spelen, of vinden dat het oneerlijk is,” zegt Jays die op foto’s in het artikel zonder haar en met baard te zien is. “Ik snap waar het vandaan komt. Maar ieder lichaam is anders: er zijn vrouwen die een V in hun paspoort hebben, maar groter, breder en langer zijn dan ik. Die gevaarlijker spelen dan ik. Er zijn in elke wedstrijd goede, en minder goede spelers.”
Dat het verweerschrift van WV-HEDW na een maand nog niet beantwoord is door de KNVB, laat volgens voorzitter Ronald Nijsen zien dat de voetbalbond met de kwestie in zijn maag zit. “Jays staat al anderhalf jaar op doel en dat doen we al die tijd al op deze manier,” zegt hij. “Het is ook een aanwijzing van de KNVB om dat op deze manier te doen. We hebben allemaal baat bij duidelijke regels, dat is het belangrijkste punt. Die duidelijkheid is er nu niet.”
Supporters opgeroepen
Met een ‘oproep aan alle voetballiefhebbers’ hopen de spelers van WV-HEDW dat zoveel mogelijk supporters hen komen aanmoedigen bij de uitwedstrijd tegen koploper Alcmaria Victrix in Alkmaar op zondag 14 april.
Inmiddels gaat de oproep veelvuldig rond op WhatsApp en werd die ook op Instagram gedeeld door Volkskrantcolumnist Tobi Lakmaker. Jays ervaart deze periode als zwaar. “Het kost veel energie. Door de ophef die er nu is, hoop ik dat die in de toekomst weggenomen kan worden in dezelfde soort situaties. De KNVB moet daarvoor meer duidelijkheid verschaffen over non-binaire en genderdiverse voetballers.”