Vergrijzend Bergen niet zo heel erg ‘senior-vriendelijk’: scoort onder landelijk gemiddelde
Volgens onderzoek Vereniging Eigen Huis
Gepubliceerd: 15 november 2024
Uit een onderzoek uitgevoerd in opdracht van Vereniging Eigen Huis blijkt dat de ‘senior-vriendelijkheid’ van de gemeente Bergen nog wel wat aandacht vraagt. Vrijwel in alles scoort Bergen onder het gemiddelde, terwijl het wel tot de meest vergrijsde gemeenten van Nederland hoort. Plek 222 van de 237 onderzochte gemeenten is geen positie die je dan nastreeft.
Het rapport bevat de resultaten van een onderzoek, uitgevoerd door Miles Research in opdracht van Vereniging Eigen Huis, onder netto 34.600 leden van Vereniging Eigen Huis (dus eigenwoning-bezitters) van 55 jaar of ouder. In Bergen bestaat 67% van de woningen uit eigen woningen (bron: allecijfers.nl).
Doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in het ouderenbeleid van gemeenten in Nederland. Naast een prettige woonomgeving werd in de vragenlijst ingegaan op de volgende thema’s:
– Betrokkenheid bij veranderingen in de woonomgeving
– Beschikbaarheid van woningen voor ouderen
– Beschikbaarheid voorzieningen
– Ondersteuning en advies over ouder worden in de eigen woning
– Actief stimuleren van het gevoel van sociale verbondenheid
– Mobiliteit en het aanbieden van aangepaste vervoersdiensten
– Kwaliteit van zorg en ondersteuning aan huis
Het gemiddelde van deze thema’s resulteert in een totaalscore per gemeente. Alleen van de gemeenten waar minimaal 50 beoordelingen van zijn ontvangen, is een aparte rapportage vervaardigd, en alleen deze gemeenten zijn meegenomen in de ranglijst. Voor Bergen waren er 117 respondenten die de lijst hadden ingevuld en daarvan is dus een ‘eigen’ rapportage gemaakt.
Prettig wonen
Waar de meeste respondenten het wel over eens zijn is dat Bergen een prettige gemeente is om in te wonen (waardering 7.7). ‘De gemeente biedt een rustige en groene woonomgeving met goede voorzieningen, zoals bibliotheken, zwembaden, winkels, horeca en sportfaciliteiten. De natuur, met bossen, duinen en stranden, is prachtig en er zijn veel recreatiemogelijkheden’, zo luidt de samenvattende conclusie in het rapport. Maar toch zijn ook hier kritische kanttekeningen: er is ook sprake van slecht straatwerk, weinig senioren- en starterswoningen en veel druk op de samenleving door groeiend toerisme. Het is dus niet zo gek dat op het punt van beschikbaarheid van woningen Bergen een dikke onvoldoende scoort (4.1). Maar daar is het vast niet de enige gemeente in.
Dalende trend in voorzieningen
Eigenlijk scoort Bergen alleen nog op het punt van de beschikbaarheid van voorzieningen een voldoende (6.4), maar daar zit wel onderscheid in de verschillende kernen in. Verder lieten respondenten weten dat de infrastructuur vaak problematisch is voor scootmobielgebruikers door hobbelige straten en lukraak neergezette fietsen. Voor cultuur en uitgebreide winkel- en uitgaansmogelijkheden moet men vaak naar nabijgelegen steden zoals Alkmaar. De voorzieningen zijn gemiddeld nu (nog) voldoende, maar de ondervraagden geven aan dat er een dalende trend is te bespeuren bij zaken die ze wel graag behouden zouden zien. Voorzieningen als bibliotheken en winkels (in aantal en variëteit) nemen snel af.
Zorgelijke ontwikkeling
Vereniging Eigen Huis in haar toelichting op het rapport: ‘Uit het onderzoek blijkt dat de gemiddelde score voor de inzet van gemeenten voor senioren slechts een 6,4 is. Maar liefst 34.600 leden vulden het onderzoek in en de gemiddelde leeftijd van de respondenten is 69,5 jaar. Veel gemeenten krijgen van hun oudere inwoners een onvoldoende vanwege het gebrek aan levensloopbestendige woningen. Dit is een zorgwekkende situatie die vraagt om actie en betrokkenheid van de kant van de gemeente. De vereniging wil meehelpen dit probleem op te lossen en biedt aan om te faciliteren. Onze leden zouden bijvoorbeeld als klankbord kunnen dienen voor senioren(woon)beleid en andere relevante onderwerpen. Het motto is: praat niet over, maar met de mensen. Zo kunt u als gemeente ontdekken wat er leeft onder senioren, waar zij aandachtspunten zien en welke ideeën zij hebben. Misschien willen zij zelf ook nog wel een rol spelen in de uitvoering van het beleid.’
Mobiliteit onder druk
Als het gaat om mobiliteit scoort Bergen een magere 5.7 in het rapport. ‘Het openbaar vervoer staat onder druk en de gemeente heeft hier onvoldoende zeggenschap over. Er is een gratis strandbus in de zomer, maar het openbaar vervoer is over het algemeen minimaal en niet geschikt voor
rolstoelgebruikers’, luidt de samenvattende conclusie.
Het rapport eindigt met een totaalscore voor de gemeente Bergen met het cijfer 5.6. De student van tegenwoordig zou zeggen: precies genoeg, maar daar zal niet iedereen even tevreden mee zijn.
In een reactie op het rapport laat het college weten de conclusies zeker ter harte te nemen: ‘De gemeente Bergen zal deze rapportage gebruiken als input voor beleidsaanpassingen en de rapportage wordt breed verspreid binnen de organisatie. Bergen is een van de meest vergrijzende gemeenten van Nederland; we erkennen het belang van goede voorzieningen voor ouderen.’
En verder: ‘De gemeente Bergen stelt momenteel een Woonvisie 2024 – 2029 op. Met een woonvisie geeft de gemeente de ambities en richting voor de toekomst op het gebied van wonen aan. Wat zijn de ontwikkelingen en trends op het gebied van wonen en aan wat voor woningen is er behoefte in de toekomst. De doelgroep ouderen wordt in deze visie als specifieke en belangrijke doelgroep beschreven, net als hun behoeften en (woon)wensen. Ook in de nader op te stellen woonzorgvisie wordt woon(zorg)beleid voor ouderen straks specifiek benoemd.’
‘De gemeente Bergen is ook aangesloten bij de regiobrede coalitie Vitaal Oud in Noord-Kennemerland (VONK). Aan deze coalitie deelnemende partijen zijn gemeenten, zorgaanbieders, zorgverzekeraar VGZ, welzijnsorganisaties en wooncorporaties. Ook senioren (vertegenwoordigd via ouderenbonden en huurdersbelangenverenigingen) zijn bij deze coalitie aangesloten.’
‘Deze coalitie wil de komende periode een gezamenlijke visie ontwikkelen op wonen en zorg voor ouderen. Dit om te komen tot onderlinge afspraken over de inrichting van het woonzorglandschap in de regio. De coalitie heeft als doel dat ouderen in Noord-Kennemerland, ondanks toenemende kwetsbaarheid, langer en met behoud van kwaliteit van leven thuis kunnen blijven wonen.’
Foto: De gemeente Bergen is niet per se zo heel ‘senior-vriendelijk’ zo luidt de conclusie uit het rapport van Vereniging Eigen Huis.